گروه بین‌الملل مشرق - عربستان سعودی جنگ بر ضد ایران را علنی کرده است، آن هم در شرایطی که در دهه‌های گذشته آن را به ‌صورت نیابتی دنبال می‌کرد. اقدامات مجازات گونه‌ای که ریاض اعمال کرده، تنها نشان دهنده ضعف این کشور است ، چرا که در اوج تلاش خود تنها توانسته بحرین، سودان و جیبوتی را به تقابل با ایران قانع کند.

از دیروز به نظر می‌رسد که عربستان سعودی اقدامات فریب‌کارانه خود در قبال ایران را رها کرده و جنگ پنهان خود را به مرحله علنی رسانده و مناسبات خود را با تهران قطع کرده است. این کشور تلاش بی‌سابقه‌ای برای قانع کردن متحدان خود جهت انجام اقدامی مشابه در دستور کار قرار داد ، اما تنها توانست بحرین، جیبوتی و سودان را که تحت سلطه عربستان هستند قانع کند. امارات نیز تا حدی (کمتر از طرفین دیگر ) با این روند همراه شد و سطح فعالیت دیپلماتیک خود در ایران را کاهش داد، چرا که منافع اقتصادی و تجاری این کشور با ایران مانع از آن می‌شود که تنش ها با تهران را افزایش دهد.

در این میان اما بالاترین ضربه از سوی آنکارا به ریاض وارد شد. کشوری که چند روز پیش شورای عالی جهت همکاری استراتژیک با ریاض تشکیل داده بود، آنکارا علاوه بر اینکه اعدام نمر النمر را محکوم کرد، عربستان سعودی و تهران را دوستان خود معرفی کرد و گفت که نمی‌خواهد این دو کشور با هم وارد تقابل شوند. این موضع‌گیری شبیه به موضع‌گیری آمریکا است که سعی دارد خود را از این پرونده کنار بکشد.

عادل الجبیر مانند گذشته ادعاهای خود را در چارچوب روایت حوادث مختلف از دیدگاه عربستان سعودی تکرار می‌کند. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز تصریح کرد که عربستان سعودی نسبت به "تجاوز ایران " پاسخ خواهد داد. وی در ادعایی ایران را متهم به ارسال نیرو به کشورهای عربی و برنامه‌ریزی برای انجام حملات در عربستان سعودی و همسایگان آن در خلیج فارس متهم کرده است. وی در این رابطه می‌افزاید: ما خطوط هوایی از ایران به عربستان و بالعکس را متوقف خواهیم کرد. ما تمامی مناسبات تجاری با ایران را متوقف خواهیم کرد و مانع از سفر شهروندان عربستان به ایران خواهیم شد.


روزنامه الاخبار لبنان در مقاله‌ای نوشت: اقدامات دیروز عربستان نشان می‌دهد که سیاست ریاض که از یک سال پیش آن را در پیش گرفته برای متحدان نزدیک این کشور کافی نبوده است. واکنش‌های صادر شده از سوی آنها به سطح جاروجنجال ایجاد شده از سوی عربستان نمی‌رسد. آنان زوایای پنهان سیاست‌های کنونی ریاض را می‌شناسند و می‌دانند که اگر این کشور اقدامات متهورانه را در دستور کار قرار دهد، سایر کشورها باید با آن مدارا کنند و دیدگاه‌های حاکمان جدید و جوان عربستان را مدنظر داشته باشند. این در حالی است که اختلاف بر سر قدرت در خاندان حاکم عربستان و شرایط منطقه‌ای و فقدان نفوذ عربستان در منطقه باعث انزوای بیشتر این کشور شده است.

آنها البته می‌دانند که اعمال سیاست‌های "آب در هاون کوبیدن" عربستان سعودی آثار بد غیرمستقیمی برای آنها خواهد داشت، به همین علت است که متحدانی نظیر ترکیه سعی دارند این آثار را مهار کنند. در همین راستا است که نعمان کورتولموش سخن‌گوی دولت ترکیه اعلام کرده است که کشورش نمی‌تواند اجرای حکم اعدام در مورد شیخ نمر النمر را تأیید کند ، چرا که آنکارا با این حکم مخالف است. وی تأکید می‌کند که این حکم کمکی به تحقق صلح در منطقه نمی‌کند. کورتولموش تصریح دارد: ما روابط دوستانه‌ای با ایران و عربستان داریم. ما نمی‌خواهیم که آنها با یکدیگر وارد تقابل شوند، این آخرین چیزی است که منطقه به آن نیاز خواهد داشت.

تفاوت‌های واکنش متحدان عربستان سعودی به همراه سکوت پر محتوای ایرانی ها سهم عمده ای در بی تاب کردن ریاض داشته است. ایالات متحده آمریکا سیاست کناره‌گیری از این حادثه را همانند آغاز تجاوز به یمن دنبال می‌کند و در عین حال در سطحی اندکی خواستار آرامش در تنش ایجاد شده است.

مسکو آمادگی خود را برای میانجیگری جهت حل این بحران اعلام کرده است. کاخ سفید اعلام کرد که آمریکا اخیراً به عربستان سعودی در مورد پیامدهای این اعدام هشدار داده است. این کشور مکرراً از اوضاع حقوق بشر در عربستان ابراز نگرانی کرده است. همچنین یک دیپلمات آمریکایی فاش می‌کند که جان کری وزیر خارجه آمریکا با همتایان سعودی و ایرانی خود تماس گرفته و آنان را دعوت به آرامش کرده است. در مقابل یک دیپلمات روسی اعلام کرده که کشورش آمادگی میزبانی از مذاکرات بین محمدجواد ظریف و عادل الجبیر وزرای خارجه ایران و عربستان را دارد.  وی می‌افزاید: اگر شرکای ما در ایران و عربستان تمایل خود را نسبت به این موضوع نشان دهند پیشنهاد ما همچنان بر روی میز قرار خواهد داشت.

فرانسه نیز خواستار توقف تنش‌زایی بین عربستان و ایران شد. استفان لوول سخن‌گوی دولت فرانسه از تمایل لوران فابیوس وزیر خارجه این کشور برای توقف تنش‌ها خبر داد. همچنین استفان سیبرت سخن‌گوی آنجلا مرکل صدر اعظم آلمان نیز گفت که این کشور تمام تلاش خود را برای ازسرگیری مناسبات ایران و عربستان انجام خواهد داد.

استفان دوگاریک سخن‌گوی بان‌کی‌مون دبیر کل سازمان ملل متحد نیز اعلام کرد که مون به عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان هشدار داد که تصمیم ریاض برای قطع مناسبات دیپلماتیک با تهران بسیار نگران‌کننده است. دوگاریک از تماس تلفنی کی مون با الجبیر و محمد جواد ظریف خبر داد و گفت که آقای دبیرکل دو وزیر خارجه را نسبت به خودداری از هر اقدامی که منجر به افزایش بحران میان دو کشور و عموم منطقه شود، تشویق کرد.